Od faktów do fikcji

„Jerzy Milczący”, „samotnik z Zegrzynka”, ojciec Profesora Tutki. 16 marca mija 40. rocznica śmierci Jerzego Szaniawskiego.

Od ponoć nieobyczajnego Murzyna, przez metaliterackiego Papierowego kochanka, symbolicznego Ptaka, budzącego spory o… wychowanie Żeglarza, po głośne Dwa teatry – dramaty Jerzego Szaniawskiego na trwałe wpisały się w historię polskiej sceny. Stworzył on swój teatr oryginalny i odrębny: komediowy, ale podszyty psychologiczną, niejednoznaczną wiwisekcją; realistyczno-wizyjny, grający konwencjami, pełen aluzji i niedomówień. Szaniawski, niczym podwojony bohater Dwóch teatrów, umieszcza siebie gdzieś pomiędzy wiernym rzeczywistości „Małym Zwierciadłem” a pełnym symboli „Teatrem Snów”.

Był również jednym z pierwszych autorów słuchowisk. W listopadzie 1935 r. teatr radiowy – zwany wówczas Wielkim Teatrem Wyobraźni – wyemitował 35-minutowe słuchowisko Jerzego Szaniawskiego Zegarek, z udziałem między innymi Stefana Jaracza i Juliusza Osterwy. Audycja wygrała plebiscyt na najlepsze słuchowisko sezonu, Szaniawski okazał się „mistrzem pięknego słowa”, „mistrzem ciekawych dźwięków” i „mistrzem radiowej ciszy”.

W audycji Ewy Stockiej-Kalinowskiej usłyszymy głos pisarza odtworzony z nagrań archiwalnych oraz wypowiedź z 1971 r. krytyka teatralnego Wojciecha Natansona, autora książki Świat Jerzego Szaniawskiego. Ponadto w audycji wziął udział Romuald Karaś – dziennikarz, reportażysta i autor słuchowisk, który w niebanalny sposób opowiada o swoich związkach z Jerzym Szaniawskim.